Cuộc vận động xây dựng gia đình, dòng họ hiếu học ở Văn Giang

Về thăm dòng họ Đàm ở thôn Hoà Bình Hạ xã Tân Tiến trong lúc các thành viên ban khuyến học của dòng họ đang họp bàn tổ chức ngày hội khuyến học vào ngày 2.10. Niềm vui hiện trên khuôn mặt ông Đàm Quang Hàm, trưởng ban khuyến học của dòng họ bởi: “Từ khi thành lập ban khuyến học dòng họ, mỗi phần thưởng nhỏ bé đã động viên, khích lệ các cháu vươn lên trong học tập, không khí thi đua học tập ở mỗi gia đình sôi nổi hơn, ngày càng nhiều cháu có kết quả học tập tốt hơn, thi đỗ vào các trường cao đẳng, đại học... Dòng họ từ đó cũng có nhiều niềm tự hào hơn.” Là dòng họ lớn với 800 suất đinh, phân bố ở 5 chi, do vậy để thành lập, tập hợp được ban khuyến học và tổ chức các hoạt động ban đầu không phải dễ. Song, nhận thức đúng đắn về sự học, về việc tạo điều kiện cho con cái học hành nên sau một thời gian ban khuyến học của dòng họ được thành lập với 7 thành viên gồm 5 trưởng chi và 2 người có uy tín trong dòng họ. Quỹ khuyến học của họ hiện có 10 triệu đồng, là sự đóng góp của những người trong dòng họ với mức 50 nghìn đồng/người, sự tài trợ của con cháu làm ăn xa. Cứ vào ngày 2.9 hàng năm, ban khuyến học của dòng họ tổ chức phát thưởng tại nhà thờ họ. Trước đó, các cụ cao niên, ban khuyến học dẫn các cháu ra thắp hương và báo công bên mộ tổ. Từ đó nhân lên niềm vinh dự, tự hào của các gia đình, các con cháu đóng góp vào xây dựng dòng họ lớn mạnh. Ông Hàm chia sẻ kinh nghiệm của ban khuyến học dòng họ, đó là: “Thường xuyên tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đầu tư cho giáo dục tới mọi thành viên trong dòng họ. Tổ chức động viên khen thưởng kịp thời các cá nhân, các gia đình có con em đạt thành tích cao trong học tập. Tổ chức cho các học sinh trao đổi, học tập kinh nghiệm, tu dưỡng, rèn luyện...".

Hưởng ứng cuộc vận động xây dựng gia đình, dòng họ hiếu học, hội khuyến học các xã, các chi hội khuyến học cơ sở ở Văn Giang đã tích cực vận động nhân dân nhiệt tình hưởng ứng, đăng ký đạt danh hiệu “gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học”. Qua việc phấn đấu thực hiện các tiêu chí cụ thể, mỗi gia đình, dòng họ hiếu học ở Văn Giang đã và đang thể hiện được vai trò của mình trong việc xây dựng xã hội học tập từ cơ sở.  Sau 3 năm triển khai, cuộc vận động xây dựng gia đình, dòng họ hiếu học của huyện được các cấp uỷ đảng, chính quyền quan tâm, ủng hộ và cổ vũ, các ban, ngành, đoàn thể chính trị, xã hội ở địa phương nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi, cuộc vận động đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Nhiều địa phương đã lồng ghép cuộc vận động xây dựng gia đình hiếu học với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư”, điển hình như các xã Tân Tiến, Mễ Sở, Phụng Công, Long Hưng, Nghĩa Trụ.

Cuộc vận động xây dựng gia đình, dòng họ hiếu học đã đáp ứng được lòng mong muốn của mọi nhà, mọi người nên đã được nhiều gia đình hưởng ứng và phấn đấu thực hiện. Đến nay, toàn huyện có hàng nghìn gia đình, hàng trăm hòng họ phấn đấu đạt danh hiệu gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học. Đã có trên 400 gia đình, gần 20 dòng họ được các cấp hội công nhận đạt danh hiệu “gia đình hiếu học”, “dòng họ hiếu học”. Trong cuộc vận động thiết thực và ý nghĩa này, mỗi gia đình, mỗi dòng họ có một cách phấn đấu riêng, nhưng đều rút ra những kinh nghiệm quý, rất đáng được trân trọng và phát huy. Bên cạnh những gia đình truyền thống trong giới trí thức và trong đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đã xuất hiện nhiều gia đình nông dân, lao động phổ thông phấn đấu đạt danh hiệu gia đình hiếu học. Nhiều gia đình tuy đời sống kinh tế khó khăn nhưng vẫn tạo điều kiện chăm lo cho mọi người trong gia đình được học hành đến nơi đến chốn. Tiêu biểu như gia đình ông Nguyễn Văn Đức và bà Lê Thị Xuy thôn 3 xã Xuân Quan có 3 con đi học, mẹ già yếu, hoàn cảnh khó khăn nhưng ông bà đã thuê thêm ruộng, xen canh gối vụ kiếm tiền nuôi con ăn học. Cả 3 con của ông chăm chỉ, chịu khó học tập, hiện nay đang là sinh viên các trường đại học, cao đẳng. Vượt lên hoàn cảnh khó khăn do thương tật, ốm đau, gia đình ông Nguyễn Chí Viễn, bà Đặng Thị Lan thôn Đa Ngưu xã Tân Tiến vẫn quyết tâm vượt khó cho các con được học hành. Bản thân ông Viễn là bệnh binh hạng 2, bà Lan mắc bệnh sỏi mật, đau yếu luôn nhưng ông bà đã động viên cùng nhau cố gắng, vận dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi để có tiền nuôi con ăn học. Cả 2 con của ông bà đều đỗ đại học với số điểm cao.

Nét độc đáo của khuyến học ở Văn Giang là bên cạnh xây dựng gia đình hiếu học, đã mở rộng và phát động phong trào xây dựng dòng họ hiếu học. Dù có nhiều khó khăn hơn bởi đối tượng rộng hơn, mỗi dòng họ có nhiều gia đình, nhiều cá nhân mà thực tế hoàn cảnh, nếp sống, nếp nghĩ cũng như sự hiểu biết của mỗi gia đình khác nhau. Song những kết quả đạt được là khởi đầu cho sự thành công bền vững, tiến tới xây dựng xã hội học tập từ cơ sở. Đã có 30 dòng họ trong huyện được công nhận là “dòng họ hiếu học”. Mỗi dòng họ có những cách làm khác nhau, những kinh nghiệm khác nhau.

Là dòng họ sản sinh ra người chiến sĩ cách mạng trung kiên Tô Hiệu, phát huy truyền thống tốt đẹp, dòng họ Tô thôn Tam Kỳ, xã Nghĩa Trụ vươn lên khẳng định là một dòng họ mạnh về tri thức trong thời kỳ mới. Dòng họ đã cùng với Trường tiểu học Tô Hiệu đề ra giải thưởng “Tài năng trẻ Tô Hiệu” từ năm 1996 nhằm khen thưởng, động viên học sinh có thành tích học tập tốt. Hàng năm dòng họ còn trao tặng danh hiệu “Viên phấn vàng Nghĩa Trụ” cho các thầy, cô giáo có thành tích tốt, nhiều sáng kiến, tích cực đổi mới có hiệu quả trong dạy học. Dòng học Dương Quảng ở xã Mễ Sở có nhiều đóng góp trong xây dựng và phát triển Trường THPT Dương Quảng Hàm. Họ Quản ở thôn Đồng Tỉnh xã Nghĩa Trụ xây dựng quỹ khuyến học từ nhiều năm nay, hàng năm vào dịp tết, ngày giỗ tổ tiên, ban khuyến học của dòng họ tổ chức trao thưởng cho các cháu chăm ngoan học giỏi. Dòng họ Lê, thôn 10 xã Xuân Quan bên cạnh việc hỗ trợ các cháu có hoàn cảnh khó khăn bằng tiền, bằng vật chất còn tổ chức cho học sinh học tập tốt đi tham quan, du lịch. Dòng họ Vũ thôn Quán Trạch xã Liên Nghĩa cử ban liên lạc của ban khuyến học dòng họ liên lạc với các trường mầm non, tiểu học, THCS trên địa bàn xã và Trường THPT Dương Quảng Hàm để nắm bắt tình hình học tập của các cháu, từ đó kịp thời động viên, nhắc nhở các cháu trong việc học tập, tu dưỡng đạo đức. Hàng năm dòng họ tổ chức tổng kết, đánh giá, giao chỉ tiêu cụ thể cho từng gia đình, từng cháu học sinh, đồng thời bàn biện pháp đẩy mạnh việc học của dòng họ.